Denkend aan degenen die ons in de loop der jaren zijn ontvallen - de melancholie wint sluipend terrein - ruim ik regelmatig een plaatsje in voor John Lanting.
De koning van het blijspel, vaak met - het woekerde toen al - linksliberaal dedain gerecenseerd maar gek genoeg altijd goed voor volle zalen, overleed op 15 augustus 2018 op 88-jarige leeftijd en had de regie zelfs daarbij persoonlijk in handen. We correspondeerden.
„Slechts op de planken, en dan nog alleen in de rol van minkukel, heb ik me superieur gevoeld”, meldde hij mij kort voor zijn dood. En op 14 augustus, een dag voor het afscheid, schreef hij - ik kort het in - onder het kopje ‘Einde van een gelukkig leven’ het volgende.
“Morgenmiddag is ‘het’ zover. Eens zei je me dat er niet genoeg grappen gemaakt/geschreven worden. Ik heb er één die de moeite waard is. Omdat ‘het’ in de middag zal plaatsvinden, zei ik tegen mijn zoon: „Mooi, dan kan ik ‘s ochtends nog boodschappen doen." Even later zei ik daar op terug te komen. „Gelukkig”, was zijn commentaar, „want hij was te slap voor woorden, pap.” Fijntjes kon ik hem duidelijk maken dat ik dan bij de kassa’s steeds te horen zou krijgen: „Prettige dag verder.” Het ga je goed Rob.”
Wat een man.
Waarom John nu in mij opborrelde?
Dankzij een opmerking van acteur Alfred van den Heuvel, over wiens Facebook-foto van een klassiek dames- en een herentoilet in een Brabants theater ik deze week met zijn volledige instemming een ludiek stukje schreef. Wij praatten nog even na en toen zei Alfred: „Woke is de kluchtvariant van engagement.” En ik dacht meteen: ja, dat is het, woke is in de eerste plaats een klucht, als John Lanting nog geleefd had zou hij al dat woke-nieuws likkebaardend tot zich hebben genomen. John had geen grap meer hoeven verzinnen. De werkelijkheid zou voldoende zijn geweest, waarna hij er alleen maar - dat was hem toevertrouwd - één hilarisch geheel van had hoeven smeden.
Van de week kwam een filmpje tot mij. Het was van Amerikaanse origine en het liet een college op een universiteit zien, waarin de docente haar op biologische kennis gebaseerde mening dat alleen vrouwen een baarmoeder kunnen hebben weigerde aan te passen. In de zaal zat geen enkele man, al had een enkeling er verdacht veel van weg. Vooruit, dit wil ik ook nog wel kwijt (hit me, hit me!): de studenten zouden eerder op een gnoom- dan op een missverkiezing hoge ogen hebben gegooid. Ze vervielen in totale hysterie. Dat een docente dit zomaar durfde te beweren! Scheldpartijen vielen haar ten deel.
Als John Lanting nog had geleefd, zou ik hem dit filmpje zeker hebben opgestuurd, plus 1001 andere vormen van bewijsmateriaal, waaronder uiteraard ook die ene cartoon met vier verschillende scenes: 1. zwarte man houdt witte man onder schot, 2. witte man houdt zwarte man onder schot, 3. zwarte man houdt zwarte man onder schot, witte man houdt witte man onder schot.
Allemaal racistisch, volgens een woedende getuige met een hoodie.
Vul zelf zijn beweegredenen maar in.
Ik mis je, John.
Je was bepaald geen minkukel.
